Thursday, June 2, 2011

Хараал идсэн нийгмийн хэм хэмжээ.



Миний амьдралд тохиолддог нэгэн сонин үзэгдэлийн мөн чанарыг би ойлгодоггүй байлаа. Энэ юу байсан вэ гэхээр би зарим нэг зүйлийг хийхийг маш ихээр  хүсэх тохиолдолд дотороос Амараа чи  үүнийг хийвэл хүмүүс шоолноо, чамайг авьгүй бол загнана шүү, хүмүүс т1 гэж ойлгох байх гэсэн бодлууд байлаа. Би ер нь ихэнхдээ энэ бодлууддаа захирагддаг байсан юм. 
Энэ зүйл юу байсан бэ гэхээр миний тархинд ингэх л ёстой хэмээн прогрмчлагдсан олонхоороо дагаж мөрддөг нийгмийн хэм хэмжээнүүд байсан юм. (нийгмийн хэм хэмжээ гэдэг үгийг миний ярихгээд байгаа зүйлтэй хамгийн дөхөж очсон гэдэг үтгаар нь авав. магадгүй stereotype гэж болох байсан байх)
Хүн өөрөөрөө байх, хүссэн зүйлээ хэнээс ч айж ичилгүй хийх эрх чөлөөтэй байхад саад болдог хараал идсэн зүйл бол нийгмийн хэм хэмжээ юм. Нийгмийн хэв хэмжээ нь шашин, уламжлал, ёс суртхуунаар хүчээ авж заримдаа бүр хуулиар баталгаажин хүмүүсийн тархинд  шигдсэн байдаг. Гадаа гэрт, ажил, сургууль, гудамж, талбай, телевиз, радиогоор зөвхөн нийгэм нь хүлээн зөвшөөрсөн зүйлүүдийг  л хийнэ, ярьна,бичнэ. Зөвшөөрөгдөхгүй байгаа үйлдэл нь хэний ч эрхэнд хадаагүй байсан ч хийж болохгүй хийвэл хүмүүс шоолно гадуурхана доромжлоно, харьцхаа больно, загинана бүүр зарим нь зодно.
Хамгийн аймар нь ямарч хүүль дүрэмгүйгээр хүмүүс өөрсдөө сайн дураараа шийтгэгч нь болж, энэ ажилаа үнэн голоосоо чин сэтгэлээсээ хийдэгт байгаа юм. Найз нөхөд, гэр бүл, ажилийн газарийнхан, таньдаг хүмүүс, заримдаа та өөрөө өөрийгөө шийтгэнэ.

Энэ бүх таньтай зөрчилдөөд байгаа, хийхийг хүсэхгүй мөртлөө ингэх л ёстой гэж бодоод байгаа бодолдоо Яагаад гэдэг асуултыг тавиад үзээрэй яг тэр мөчид хариулт нь олдохгүй, эсвэл хүмүүс угаасаа л ингэж амьдардаг өөр ямар ч сонголт байхгүй гэсэн бодол төрвөл тэр бол зүгээр л танийг боолчилдог утгагүй нийгмийн хэв хэмжээнүүдийн нэг гэсэн үг.
Жишээ нь:


Чи бол өрхийн тэргүүн!

-       Яагаад? би өрхийн тэргүүн болмооргүй байна.

-       Угаасаа л эрэгтэй хүн өрхийн тэргүүн болдог.
-       Ягаад эмэгтэй нь байж болохгүй гэж?
-       Мэдэхгүй хуулин дээр л тэгж заасан байдаг.

-       Чи төрийг хүндлэх ёстой!
-       Яагаад?
-       Монголчууд олон зуун жил төрийг хүндэлсээр ирсэн!
-       Миний татвараар ажилдаг, би өөрийнхөө төлөө ажилуулхаар сонгосон төр учираас би хүндлэх биш шахаж шаардах хэрэгтэй.


-       Чи биеэ үнэлж болохгүй!
-       Яаагаад
-       Энэ бол ёс суртхуунгүй үйлдэл!
-       Магадгүй таний хүвьд ёс суртхуунгүй үйлдэл байж болно. Миний хувьд энэ бол харин ч ёс суртхуунтай, хэний ч эрхэнд халдахгүйгээр мөнгө олдог ажил.

-       Та 2 гэрлэлтээ батлуулаач
-       Яаагаад ?
-       Та 2 гэр бүл болсноо төрд бүртгүүлж баталгаажүүлж багаа хэрэг.
-       Миний хэнтэй хамт амьдарч, хэнийг хайрлаж байгаа нь төрд ямарч хамаагүй асуудал юм биш үү.


Иймэрхүү асуулт хариулт амьдрал дээр, тархин дотор эцэс төгсгөлгүй үргэлжлэх болно.

Энэ бүх хөгийн нийгмийн хэм хэмжээнүүдээс салах арга бол би хүсээд байгаа мөртлөө яаагаад хийхгүй байнаа гэдэг асуултийг өөрөөсөө байнга асуух, тэгээд энэ нь үнэхээр таний мөн чанар биш бол энэ бүхнийг сөрж зогсох  зориг хэрэгтэй. 
Бүх цаг үеийн турш хүмүүс нэг нэгнийгээ ёс сүртгхууны хувьд сайн, муу хэмээн үнэлж, зарим хэсгийгээ буруутгаж, нүд үзүүрлэж байсан мөртлөө нэг удаа ч гэсэн энэ ёс суртхуундаа эргэлзэж үзээгүй. - Ayn Rand